Mogen we dromen van een heruitgave van wat zich tussen Griekenland en Perzië heeft afgespeeld in de vijfde eeuw voor onze jaarrekening?

De oorlogen tussen enerzijds het grote Perzische rijk en anderzijds de verenigde Griekse stadsstaten zijn verbonden met plaatsnamen die nog altijd tot de verbeelding spreken. De eerste oorlog werd beslecht bij Marathon, waarna een ijlbode – volgens sommigen Phidippides geheten – in één ruk naar Athene liep, er uitschreeuwde ‘wij hebben gezegevierd’ / ‘nenikêkamen’, en dood neerviel. De tweede oorlog kende als heroïsch hoogtepunt de slag bij Thermopylae: enkele honderden Spartaanse hoplieten onder leiding van Leonidas probeerden bij een nauwe bergpas de opmars van het gigantische leger uit Perzië te stoppen. Tevergeefs – Leonidas en de zijnen sneuvelden, maar gaven de rest van het Griekse leger de tijd om zich te hergroeperen en het Perzische leger uiteindelijk te verslaan. De Griekse geschiedschrijver Herodotus heeft het over honderdduizenden Perzische soldaten. We kennen de exacte cijfers niet, maar vaststaat dat het Perzische leger veel groter was dan het Griekse. Historici zijn het erover eens dat de Grieken triomfeerden omdat ze als vrije mannen vochten tegen een leger van slaven: de Griekse democratie overwon het Perzische despotisme.

Mogen we dromen? Dat gekrenkte manhaftigheid het ook in onze tijd van kille berekening en technologie haalt. Dat moedige verontwaardiging opgewassen is tegen de terreur van totalitair kwaad. Dat offervaardigheid nog altijd zinvol is.

Mogen we dromen…