Hoe begrijpelijk ook, het blijft een opmerkelijk tafereel: atleten, wielrenners of lopers, die bij het overschrijden van de eindmeet hun wijsvinger hemelwaarts richten, omdat ze hun overwinning willen opdragen aan een overledene. Die bevindt zich blijkbaar niet in hun hart of in hun hoofd, maar hoog in de hemel, vanwaar hij (of zij) mogelijkerwijs het gebeurde aanschouwt. En deelneemt in de vreugde van de overwinning.

Het geloof dat er een hiernamaals is in de hemel bij God en zijn engelen, heeft eeuwenlang standgehouden, maar is nu (meer dan behoorlijk) aangetast. De wortels ervan zijn bloot komen te liggen: we willen doden niet alleen eren, we verlangen ernaar dat dierbare overledenen getuige zouden zijn van wat we in ons leven bereiken. We vragen niet alleen aan de levenden erkenning, maar ook aan de doden. En dat blijft opmerkelijk, want we weten nooit of die vraag beantwoord wordt.