Wie denkt in een gesprek over Rusland nog aan muziek en literatuur? Wie denkt, als Rusland vernoemd wordt, nog aan Tsjaikovski, Stravinsky en Prokofiev, of aan Tolstoj, Tsjechov, Grossman, en Tsvetajeva? Met deze door reddeloosheid ingegeven vragen begint Michaïl Sjisjkin zijn boek Mijn Rusland. Hij herinnert eraan dat nazi-Duitsland in 1945 eenzelfde lot beschoren was: wie dacht toen in een gesprek over Duitsland aan Beethoven en Brahms, of aan Goethe, Hegel, Hölderlin en Rilke?
En hij vervolgt: ‘De Duitsers hebben geleerd schuld te dragen en het verleden te verwerken en waren in staat een democratisch georiënteerde maatschappij op te bouwen. De wedergeboorte van het land was gebaseerd op de allesverpletterende nederlaag van de oorlog. Ook Rusland heeft dat “uur nul” nodig. Zonder boetedoening en erkenning van nationale schuld is er in Rusland geen democratisch nieuw begin mogelijk. Maar zal het tot een Russische knieval komen in Kiev, Charkiv, Marioepol? In alle landen waar Russische tanks zijn geweest: Boedapest, Praag, Tallinn, Vilnius, Riga, Grozny?’
Dag Dirk,
Dankjewel voor het ontvangen van jouw overpeinzingen.
Oorlog of vrede heeft mij in het bijzonder geraakt omdat dit een inzicht toevoegt,
ook al volg ik de verontrustende actualiteit nauwgezet en lees ik de nodige literatuur hierover.
De link met erkenning van nationale schuld en boetedoening enerzijds en de opbouw van een democratische samenleving anderzijds is verhelderend.
Dat het mij zo aanspreekt heeft natuurlijk te maken met mijn werkzame leven van de afgelopen 25 jaar.
Zoals jou wellicht bekend is heb ik in het kader van ggz en jeugdzorg te maken gehad met de behandeling van plegers van seksueel misbruik binnen familie- en vertrouwensrelaties.
Welnu, even heel kort: voor plegers is bekennen voor de rechter en veroordeeld worden en gevangenisstraf meer “comfortabel” dan erkennen tegenover een slachtoffer. Liever gevangenisstraf dan behandeling. Voor erkenning van schuld in aanwezigheid van een slachtoffer is meer kracht nodig, je gaat dan pas echt helemaal door het stof en alle leugens en smoesjes worden van tafel geveegd. Op termijn is erkenning voor alle partijen helend en biedt kansen voor opbouw van veilige familie en vertrouwensrelaties. Het is wel hard werken!
Tot zover.
Groet,
Katrien Grootaers