Zeven wereldwonderen telde de klassieke architectuur in het Middellandse Zeegebied, maar misschien ligt het meest ontzagwekkende wereldwonder in de verbluffende verscheidenheid aan talen die door de mensen gesproken wordt. Zesduizend is een veelgehoord getal: de schattingen lopen evenwel uiteen, omdat de meeste talen niet gestandaardiseerd zijn en dus enkel bestaan als lokale varianten. Beslissen waar de ene taal ophoudt en de andere begint is dan even moeilijk als het scheiden van de kleuren op een schilderij van Rembrandt. Bijbels is onze wereld niet, babels zonder enige twijfel wel. Maar hoewel een taal gemiddeld door 1,3 miljoen mensen gesproken wordt, maken slechts twintig talen de moedertaal van de halve wereldbevolking uit: Vietnamees, Koreaans, Tamil, Turks, Javaans, Perzisch, Punjabi, Japans, Swahili, Duits, Frans, Maleis, Russisch, Portugees, Bengaals, Arabisch, Hindi-Urdu, Spaans, Mandarijn en Engels. Wie de vier laatstgenoemde talen spreekt, kan zonder tolk in de hele wereld terecht.

            Over die twintig (reuzen)talen heeft de Nederlandse journalist Gaston Dorren een uiterst onderhoudend boek geschreven: intelligent, geestig, speels en grondig. Hij bespreekt elk van die talen vanuit één bepaalde hoek. Hij wijst er bijvoorbeeld op dat Vietnamezen die tot een verschillende generatie of klasse behoren, andere woorden gebruiken om hetzelfde te benoemen: waar bij ons iedereen ‘ik’ zegt, is in het Vietnamees het ‘ik’ van een vader die tot zijn zoon spreekt, verschillend van het ‘ik’ dat de zoon in zijn gesprek met de vader gebruikt. Of hij wijst erop dat het Japans een genderlijke apartheid kent:  het Japans dat vrouwen spreken, verschilt van het Japans dat mannen spreken. Of hij zoekt naar een antwoord op vaak gestelde vragen. Is het Duits echt een moeilijke taal? (En het Nederlands, dat er fel op lijkt?) Wat betekent de stelling  dat Russisch en Nederlands met elkaar verwant zijn? Hoe zit het nu met dat Chinese schrift? En met de talen in Frankrijk, het Frans, het Bretons, het Baskisch, het Occitaans? Heeft het Engels definitief de wereld veroverd?

            Telkens opnieuw weet Dorren precies die invalshoek te vinden die je interesse wekt, ook al weet je van de betreffende taal en/of cultuur niets. Zijn boek biedt een introductie in de vergelijkende taalkunde die alle universitaire cursussen ter zake overtreft.

Gaston Dorren, Babel. De Bezige Bij, 2019, 380p.