Velen hebben Stoner gelezen. En graag gelezen. Maar de auteur, John Williams, heeft wel meer aanbevelenswaardige romans geschreven: Butcher’s Crossing bijvoorbeeld. Die naam verwijst naar een godverlaten nederzetting in de Amerikaanse staat Kansas, waar in de jaren zeventig van de negentiende eeuw de frontier lag, de grens tussen de beschaving en de Far West. Avonturiers blazen er verzamelen en vertrekken vandaar op bizonjacht door de uitgestrekte prairie naar het voorgebergte van de Rocky Mountains in Colorado.
Alsof hij zelf ooit aan een bizonjacht heeft deelgenomen, vertelt John Williams ons het verhaal van vier jagers die in de bergen overvallen worden door een vroege winter met zware sneeuwstormen. Gedetailleerd beschrijft hij hoe deze ruige mannen erin slagen om in extreme omstandigheden te overleven. Hun bedrevenheid in alle onderdelen van de jacht steekt schril af tegen hun gedachteloosheid of hun onbekwaamheid om zich één ogenblik af te vragen wat ze aan het doen zijn: honderden bizons neerschieten, enkel en alleen voor de huid, waarbij het ontvelde kadaver achtergelaten wordt voor de aaseters en voor de rottende inwerking van de natuurelementen. Schaamteloos geven ze zich over aan een brutale slachtpartij, hoewel ze ervan op de hoogte zijn dat bij de zogenaamde indianen niets van de bizon verloren gaat: het kleinste botje wordt bewerkt tot een naald of haarspeld.
John Williams rekent af met het beroemde en beruchte cowboyverleden van zijn vaderland, belichaamd door dubieuze figuren als Buffalo Bill, (die er prat op ging ooit op één dag zeventig bizons te hebben gedood). Geleidelijk verandert zijn roman in een allegorie van de westerse wereld van consumptie, die veel te laat beseft heeft dat de natuurlijke grondstoffen niet onuitputtelijk zijn. De heldere stijl en nauwgezette woordkeuze van Williams scheppen een sereniteit die het lezen vertraagt en vragen oproept. In hoeverre lijken wij op die avonturiers die, altijd op zoek naar het nieuwe en het onontdekte, nooit een ervaring opdoen, niets leren en steevast rampen veroorzaken?
John Williams, Butcher’s Crossing. Lebowski, 2013, 334p.