Is er een tijdsgewricht dat over meer gegevens beschikt dan het huidige? Gegevens die betrekking hebben op het dagelijkse leven: wat en waar en hoeveel we kopen, wat en waar we eten, waar we met vakantie gaan, hoe lang we slapen, hoe vaak we seks hebben, hoe vaak we ziek zijn, hoeveel geld we besteden aan kleren en drank, enzovoort… We leven in de overdaad niet alleen van alle mogelijke consumptieartikelen, maar ook van alle soorten informatie en expertise. Alles wordt geanalyseerd en bediscussieerd – gebeurtenissen en gedragspatronen: verkrachting, ongelukkige kindertijd, verslaving, rouwarbeid, euthanasie… Men gelooft dat deze collectieve introspectie de individuele persoon modellen aanbiedt om zichzelf te vinden, te verwoorden, te zijn. Maar is niet eerder het omgekeerde het geval, vraagt Annie Ernaux zich af in De jaren. Wordt het niet steeds moeilijker om in de veelheid aan informatie die je om de oren vliegt, de zin te vinden die voor jou is en je in staat stelt om stand te houden?

Annie Ernaux constateert dat het verband tussen haar leven en het grote wereldgebeuren helemaal zoek is. Ze wordt overvallen door het gevoel er nooit echt geweest te zijn. Dat gevoel van onechtheid en afwezigheid wil ze overwinnen door een boek te schrijven, waarin ze het verstrijken van de historische tijd en een strikt persoonlijk leven op elkaar betrekt. Ze ontdekt dat de geschiedenis niet alleen vervat ligt in statistische gegevens, maar vooral gestalte krijgt in de unieke belevenis: ‘de verblindende zon op de muren van de San Michele-begraafplaats, gezien vanuit de schaduw van de Fondamenta Nuove’.

Annie Ernaux, De jaren. (Vert. Rokus Hofstede). De Arbeiderspers, 2020, 229p.