In de wijk waar ik woon, is een boekentil geplaatst: een gebeurtenis die bol staat van de symboliek. De boekentil bestaat uit een uitgeholde boomstam met daarop een houten dak inclusief schouwpijp. De boomstam is afkomstig van een kastanje – een van de vele die tot vorig jaar de Leuvense vest verfraaiden, maar omwille van ziekte geveld moesten worden. Zo is de boekentil een prachtvoorbeeld van recyclage: zoals de boeken uitgeleend en ingeruild worden, zo vindt de gesloopte kastanje een nieuwe bestemming als boekenhuis.
Dat een boom omgebouwd wordt tot boekentil, is zowel vanuit ecologisch als vanuit etymologisch standpunt te verantwoorden. Boeken zijn verwant met beuken, misschien omdat de oudste briefwisseling op van beukenhout gemaakte plankjes plaats vond. Op die beukenhouten plankjes werden tekens gekrast: ze stonden geboekstaafd. Eigenlijk is “boekentil” de perfecte vertaling van “bibliotheek”, dat het Griekse woord voor boek, “biblion”, koppelt aan het Griekse woord voor kist, “thêkê”, zoals ook het Nederlandse “til” oorspronkelijk een zitplaats aanduidt.
De boekentil in mijn wijk is achter een kapelletje geplaatst: de Mariaverering neemt af, hopelijk neemt de boekenliefde toe. Waar men gaat langs Vlaamse wegen, komt men voortaan misschien wel een boekentil tegen. Het is moeilijk om in te schatten hoe groot die verandering is. Het ene boek, de Schrift, wordt ingewisseld voor vele boeken, de verering maakt plaats voor lectuur, het fundamentalisme voor kritiek en twijfel. Misschien leidt de lectuur van vele boeken tot de kritische herontdekking van het ene boek.
De nieuwe boekentil is ingewijd – ja! – met een drankje en een hapje. De burgemeester was er en een van zijn schepenen. En de mensen van de wijk die boeken meebrachten en schonken: schaakboeken en thrillers, romans van Ernest Claes en Hafid Bouazza, van Bernard Malamud en Carlos Ruiz Zafon, en van vele anderen. Lezen betekent ook verzamelen en bijeenbrengen: zou er een samenhorigheid kunnen ontstaan rond boeken, rond de aandacht voor vrije en betekenisvolle woorden?