De Grote Roerganger heeft gesproken. De Romeinen zouden onze snel-Belg-wet naïef gevonden hebben.
Et alors? Of in het Antwerps: Quid ergo?
Wie de geschiedenis van Rome bestudeert, stelt vast dat keizer Caracalla (die niet echt bekend staat om zijn zachtaardigheid) in een edict van 212 bepaalt dat alle vrije inwoners van het Imperium (dat zich toen ongeveer uitstrekte van Schotland tot de Sahara en van Portugal tot Irak) het Romeins burgerschap verkrijgen. Welke lessen wij daar vandaag moeten of kunnen uit leren, is allesbehalve duidelijk. Historische parallellen trekken blijft een uiterst precaire zaak.
Wie bij de Romeinen advies inwint, kan ook het volgende vragen:
Wat zouden de Romeinen gedacht hebben van het hoofddoekenverbod of van religieuze neutraliteit?
Wat zouden ze gedacht hebben van een migratiestop of een terugkeerbeleid?
Wat zouden ze gedacht hebben van de weigering om de landen aan de andere kant van de Middellandse Zee bij de Europese Unie te betrekken?
Wat zouden ze gedacht hebben van een Unie van soevereine staten?
(Of om het af te leren: Wat dachten ze in het jaar 212 van het christendom?)
En om het helemaal af te leren: Sapiens nihil affirmat quod non probat.
Mag ik mijn broer citeren? Ter gelegenheid van zijn afscheidscollege zei hij: “Historici die beweren dat er in het menselijke doen en laten eigenlijk niets grondig verandert, dat geschiedenis enkel bestaat uit patronen die zich herhalen, ondergraven hun eigen vak en ontnemen ons elk perspectief. Het hoopgevende in goede geschiedenis, ook al brengt ze het verslag van de grootste wandaden, is dat men ziet dat de tijden veranderen, dat niets noodzakelijk moet blijven zoals het is. Geschiedenis ontneemt het hedendaags bestaande zijn vanzelfsprekendheid, de illusie dat het altijd zo was en altijd zo zal blijven. Integendeel, alles zal blijven veranderen – al weten we niet hoe – en in die verandering kunnen ook wij een rol spelen. Goede geschiedenis opent onze blik voor de toekomst.”