Eens temeer gaan er stemmen op die op 8 mei de bevrijding willen gedenken en meteen die datum in het teken van verzet willen plaatsen. Het doet mij denken aan wat de Franse verzetsstrijder (en surrealistische dichter) René Char tijdens de Tweede Wereldoorlog schreef: ‘Notre héritage n’est précédé d’aucun testament.’ (‘Onze erfenis werd ons nagelaten zonder enig testament.’) Het verzet weigert zich te conformeren en ervaart die weigering als een nalatenschap zonder testament, zoals het ook de vrijheid gekregen heeft zonder bijhorende uitleg. Het verzet zegt ‘Neen!’. Het breekt met de normen en maatstaven die het in de eigen tijd aantreft. Het keert zich tegen de bestaande wereld. Die breuk komt van nergens, is ongemotiveerd, tenzij door de droom van een omwenteling. Dat onvoorwaardelijke engagement typeert het verzet en maakt het tot iets wat tegelijk verleidt en bedreigt.